Reaktywność a proaktywność
Wyobraź sobie, że: znalazłeś parę minut, aby pobawić się z dzieckiem i widzisz jego szczęśliwą minę; a może słuchasz właśnie zwierzeń bardzo poruszonej przyjaciółki po kłótni z mężem; lub oglądasz pasjonujący mecz piłki nożnej z kumplami; albo wracasz ze sklepu objuczona torbami i jeszcze na smyczy prowadzisz psa, czy może też kochasz się namiętnie z partnerką, a wokół was aż iskrzy; … i nagle dzwoni twój telefon. Co robisz?
Większość z nas sięgnie po komórkę. Zrobimy to odruchowo, bez chwili zastanowienia się, czy warto, czy teraz właśnie jest dobry moment na odebranie telefonu, czy teraz ja chcę odebrać ten telefon. To działanie reaktywne, wywołane naszą „automatyczną” reakcją na bodziec, o czym więcej pisał Stephen R. Covey w swojej książce 7 nawyków skutecznego działania. W tym przypadku bodźcem jest dzwonek telefonu.
Co się dzieje jeśli sięgniesz po telefon? Szczęśliwa do tej pory mina twojego dziecka pokaże rozczarowanie. Przyjaciółce będzie przykro i być może straci ochotę na dalszą rozmowę. Kumple…, jak to mężczyźni pewnie nawet nie zauważą, że odebrałeś telefon, ale gdyby jednak, to być może będą nieco poirytowani, że nie zauważyłeś brutalnego faulu na waszym ulubionym zawodniku. Wracając ze sklepu i odbierając odruchowo telefon narażasz się na stratę lub uszkodzenie zakupów lub ucieczkę psa. A rozgrzana partnerka? Wierz mi, straci ochotę na seks. Taki jest uproszczony wzór reakcji, które wywołasz swoim zachowaniem reaktywnym, czyli odruchowym. Czy można to zmienić? A czy jesteś człowiekiem świadomym? Czy jesteś świadomy tego kim jesteś? Czy jesteś świadoma kim chciałabyś być? Czy jesteś świadomy swoich działań, podejmowanych decyzji? Jeśli tak, to … tak. Tak jest to możliwe. Działanie reaktywne można przekształcić w działanie proaktywne. Proaktywne, czyli takie które pozostawia przestrzeń na przemyślenie i wybór naszego sposobu reagowania w danej sytuacji na dany bodziec. Covey nazywa to Przestrzenią wolnego wyboru. To moment między bodźcem a naszą decyzją, w którym to my wybieramy sposób naszej reakcji. My świadomie decydujemy, czy odebrać telefon, gdy dzwoni w niewłaściwym momencie, czy zezłościć się, gdy stoimy w dużym korku i już jesteśmy spóźnieni, czy krzyknąć na dziecko, które pomimo 5 przypomnień nadal jeszcze nie umyło zębów. TO TWOJE ŻYCIE I TWOJA DECYZJA. Proaktywność to styl życia polegający na zaakceptowaniu faktu, że jesteśmy odpowiedzialni za siebie i nasze życie. To świadome kreowanie rzeczywistości w wielu jego aspektach. Zobacz też: Proaktywność